Zabawa w rozwoju dziecka

Zabawa jest naturalną formą dziecięcej aktywności. Jej różne formy towarzyszą maluchom od okresu niemowlęcego, stanowiąc ważny aspekt oswajania i poznawania rzeczywistości. W ciągu życia dziecka zabawa przechodzi ewolucję związaną z rozwojem dziecięcych kompetencji poznawczych, językowych, ruchowych i emocjonalnych. 

Zebrany materiał zawiera publikacje omawiające rolę zabawy w rozwoju dziecka, różne propozycje zabaw (m. in. muzyczne, dydaktyczne, ruchowe), także zabawy dla dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych i  wykorzystywane w terapii.

Przygotowana bibliografia opracowana została na bazie zasobów Miejskiej i Gminnej Biblioteki Publicznej im. Józefa Elsnera w Grodkowie zawiera 102 pozycje wydane w latach 2010 – 2021.  

Książki:

1. A u nas w przedszkolu... : zbiór scenariuszy zajęć adaptacyjnych : praca zbiorowa / pod red. Marii Brody-Bajak ; aut. scen. i zabaw Beata Bielska,  [et al.]. Kraków : CEBP 24.12, 2015. M 043052
2. Akcja adaptacja / Agnieszka Stein. Warszawa : Mamania - Grupa Wydawnicza Relacja, [2017]. M 043132
3. Autoarteterapie / Wiesław Karolak, Barbara Karolak. Warszawa : "Difin", 2019.M 043365
4. Czas wolny małych dzieci w świecie realnym i wirtualnym / redakcja naukowa Aneta Jegier. Warszawa : Difin, 2016. M 043019
5. Domek terapeutyczny, czyli 100 sposobów na terapię z mamą i tatą / Anna Różańska-Gał, Joanna Kuś, Beata Brzezińska. Gdańsk : "Harmonia", 2018. M 043546
6. Edukacja małego dziecka. T. 7, Przemiany rodziny i jej funkcji / praca zbiorowa pod red. Ewy Ogrodzkiej-Mazur, Urszuli Szuścik, Aleksandry Minczanowskiej. - Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2015. M 042665/VII
7. Edukacja małego dziecka : praca zbiorowa. T. 10, Wychowanie i kształcenie - kierunki i perspektywy zmian / pod redakcją Ewy Ogrodzkiej-Mazur, Urszuli Szuścik, Beaty Oelszlaeger-Kosturek. Cieszyn : Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego ; Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2017. M 042665/X.
8. Edukacja małego dziecka : praca zbiorowa. T. 15, Pedagogika zmiany w edukacji dziecka : teoria, badania, praktyka / pod redakcją Ewy Ogrodzkiej- Mazur, Urszuli Szuścik, Beaty Oelszlaeger-Kosturek. Kraków : Katowice : Impuls : 2020. M 042665/XV
9. Grafomozaiki : twórcze zabawy grafomotoryczne doskonalące funkcje percepcyjno-motoryczne / Katarzyna Chrąściel, Elżbieta Muzyk ; [opracowanie graficzne: Dawid Żabiński]. Gdańsk : "Harmonia", 2016. M 043091
10. Gry i zabawy ruchowe: zajęcia ruchowe w przedszkolu / Małgorzata Lipiejko ; [ilustracje Renata Kosowska]. Warszawa : PWN Wydawnictwo Szkolne, cop. 2016. M 043267
11. Gry i zabawy z dawnych lat / Katarzyna Piętka ; il. Agata Raczyńska. Warszawa : Wydawnictwo "Nasza Księgarnia", 2016. 002-016392-00-0
12. Jak zapewnić swojemu dziecku najlepszy start : edukacja i rozwój zgodne z naturalnymi potrzebami przedszkolaka / Anita Janeczek-Romanowska, Mikołaj Marcela. Warszawa : Muza SA, 2021. M 043483
13. Jak wspierać rozwój przedszkolaka / Monika Sobkowiak. [Warszawa] : [Edgard], [2019]. M 043523
14. Jestem kreską / Anna Jankowska ; ilustracje Anna Gensler. Kraków : Wydawnictwo Aksjomat, 2018. 002-017125-00-0
15. Lepimy / Anna Wizgird – Stefanow. Poznań : IBIS, 2011. 002-014374-00-0, 020-018850-00-0, 040-015422-00-0
16. Maluchodźwieki : pomoc dydaktyczna dla małych dzieci / Michalina Biernacka. Kraków : "Universitas", cop. 2019. M 043532
17. Mela i Kostek czyli Zwykły dzień niezwykłych bliźniaków / Anastasiia Moshina. Warszawa : Edgard, copyright 2019. 002-017201-00-0
18. Metoda Montessori w domu : 80 zabaw edukacyjnych / Delphine Gilles Cotte.Warszawa : Wydawnictwo RM, cop. 2017. M 043146
19. Metodyka edukacji polonistycznej dzieci w wieku wczesnoszkolnym / Danuta Czelakowska. Wyd. 2. Kraków : "Impuls", 2010. M 042416
20. Moje dziecko się boi : jak mogę mu pomóc? / Magdalena Lange-Rachwał.Warszawa : Difin, 2019. M 043447
21. Motoryka mała / Magdalena Siatrak, Magdalena Onochin-Mączka.Warszawa : Wydawnictwo Szkolne PWN, 2017. M 043269
22. Motywuj do komunikacji! : 300 ćwiczeń, gier i zabaw dla dzieci z autyzmem / Simone Griffin, Dianne Sandler ; przekład: Ryszard Zajączkowski. Gdańsk : Harmonia Universalis - Grupa Wydawnicza Harmonia, 2018. M 043259
23. Mruczący kotek : zajęcia relaksacyjne dla przedszkolaków / Joanna Węglarz, Maria Zofia Tomaszewska. Kraków : CEBP, 2018. M 043333
24. Niesamowite pomysły / Daniel Lipkowitz ; tłumaczenie Joanna Wonko-Jędryszek. [Łódź] : Ameet, copyright 2016. 002-016876-00-0
25. Nowe cyfrowe dzieciństwo : jak wychowywać dzieci, by radziły sobie w usieciowionym świecie / Jordan Shapiro ; przełożyła Ewa Pater-Podgórna. Warszawa : Wydawnictwo Mamania, copyright © 2020.M 043383
26. Percepcja słuchowa / Magdalena Onochin-Mączka, Magdalena Siatrak.Warszawa : Wydawnictwo Szkolne PWN, 2017. M 043277
27. Piosenki zabawy i scenki : w przedszkolu  w szkole i w domu / Krystyna Grochowalska-Wojciechowska. Kraków : Oficyna Wydawnicza " Impuls", 2015. M 043107
28. Porozmawiajmy o autyzmie : przewodnik dla rodziców i specjalistów / Bill Nason ; przekład Aleksandra Haduła. Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, cop. 2017. M 043191
29. Praca przedszkola : wybrane zagadnienia teoretyczne, praktyczne i organizacyjne / red. nauk. Zbigniew Ostrach. Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2016.M 043097
30. Prawą tak, a lewą wspak! : zabawy rozwijające koordynację ruchową rąk oraz uwagę i pamięć słuchową / Małgorzata Barańska. Gdańsk : Harmonia, 2020. M 043510
31. Program psychostymulacji dzieci w wieku przedszkolnym z deficytami i zaburzeniami rozwoju : ćwiczenia i zabawy do wykorzystania w pracy dydaktyczno-terapeutycznej dla nauczycieli i terapeutów pracujących z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Wydanie 10. Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2017. M 043571
32. Pucio w mieście : zabawy językowe dla młodszych i starszych dzieci / Marta Galewska-Kustra ; narysowała Joanna Kłos. Warszawa : Nasza Księgarnia, 2021. 002-017842-00-0
33. Radosne przedszkole : tematy kompleksowe : zabawy, opowiadania, teatrzyki, wiersze na cały rok / Dorota Niewola ; [rysunki Agata Fuks]. Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2016. M 043110.
34. Rozwijanie umiejętności społecznych dziecka : interwencje przez zabawę / Linda A. Reddy ; przekł. Aleksandra Jaworska-Surma. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2015. M 042996
35. Scenariusze zabaw logopedycznych w grupach dzieci od 4 do 7 lat / Anna Lubner-Piskorska. Gdańsk : Wydawnictwo Harmonia, 2016. M 043142
36. Sensomotoryczne zabawy grupowe na cztery pory roku : scenariusze zajęć / Elżbieta Konopacka. Gdańsk : Grupa Wydawnicza Harmonia. Wydawnictwo Harmonia, 2019. M 043423
37. Sensoryczny, piękny świat : zabawy z wierszykami rozwijające integrację sensoryczną / Małgorzata Barańska. Wyd. 2.Gdańsk : "Harmonia", 2017. M 043143
38. Skarbiec nauczyciela-terapeuty : (na bazie własnych doświadczeń z pracy terapeutycznej) czyli Od programu do realizacji - propozycje rozwiązań pracy terapeutycznej prowadzonej z dziećmi w wieku przedszkolnym o specyficznych i specjalnych potrzebach edukacyjnych / Anna Franczyk, Katarzyna Krajewska. Kraków : "Impuls", 2019. M 043309
39. Skuteczna terapia dziecka z autyzmem : praktyczny poradnik dla terapeutów i rodziców / Anna Budzińska. Sopot : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2020. M 043496
40. Socjoterapia w pracy z dziećmi i młodzieżą : programy zajęć / pod redakcją naukową Ewy Grudziewskiej. Warszawa : "Difin", 2015. M 043224/I
41. 101 ćwiczeń, gier i zabaw dla dzieci z autyzmem, zespołem Aspergera i zaburzeniami integracji sensorycznej / Tara Delaney ; [przekł. z ang. Emilia Skowrońska]. Wyd. 1, dodr. Gdańsk : Harmonia Universalis - Grupa Wydawnicza Harmonia, 2017. M 043180
42. 60 zabaw żłobkowych : materiały dla opiekunów, psychologów i logopedów / Anna Różańska-Gał, Joanna Kuś, Joanna Wasilewska-Kogut. Wydanie 2. Gdańsk : Wydawnictwo Harmonia, 2021. M 043445
43. Terapeutyczne zabawy w integracji sensorycznej / red. nauk. Elżbieta Wieczór, Jacek Szmalec, Grzegorz Brzuzy. Warszawa : Difin SA, 2019. M 043426
44. Terapia pedagogiczna dzieci ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi i eduka-cyjnymi : nowe oblicza terapii w pedagogice specjalnej / redakcja Zofia Palak, Magdalena Wójcik.Lublin : Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2016. M 043227
45. Tradycyjne gry i zabawy świetlicowe / Piotr Winczewski. Gdańsk : Wydawnictwo Harmonia - Grupa Wydawnicza Harmonia, 2018. M 043327
46. Turlututu i przepraszam za pardą / Hervé Tullet. Warszawa : Babaryba, 2019. 002-017422-00-0
47. Ukierunkowana na relacje pedagogika ruchu według koncepcji Weroniki Sherborne / Mone Welsche ; przekł. Elżbieta Cieślik. Gdańsk : Harmonia Universalis, 2019. M 043392
48. Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka / pod redakcją naukową Beaty Cytowskiej i Barbary Winczury. Kraków : Oficyna Wydawnicza Impuls, 2021. M 043575
49. Widzę, słyszę, czuję : zabawy aktywizujące zmysły kilkulatków / Aneta Winczewska. Gdańsk : Wydawnictwo Harmonia, 2018. M 043339
50. Wspomaganie rozwoju i wychowywanie małych dzieci : podręcznik dla rodziców, opiekunów w żłobkach i nauczycieli w przedszkolach : praca zbiorowa / napisana pod kierunkiem i przy współudziale Edyty Gruszczyk-Kolczyńskiej ; autorzy: Edyta Gruszczyk-Kolczyńska, Anna Mikler-Chwastek, Ewa Zielińska, Zuzanna Jastrzębska-Krajewska, Magdalena Plandowska, Beata Rola. Kraków : CEBP 24.12, 2019. M 043394
51. Wybrane narzędzia do programu psychostymulacji dzieci w wieku przedszkolnym z deficytami i zaburzeniami rozwoju / Anna Franczyk, Katarzyna Krajewska. Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2017. M 043216
52. Wybrane narzędzia do programu psychostymulacji dzieci w wieku przedszkolnym z deficytami i zaburzeniami rozwoju / Anna Franczyk, Katarzyna Krajewska. Wydanie 2. Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2020. M 043409
53. Wychowanie przez zabawę : projekty i gry w kształtowaniu kluczowych kompetencji u dzieci i młodzieży / Agnieszka Kozdroń. Warszawa : "Difin", 2015. M 043021
54. Wycinamy / Anna Wizgird – Stefanow. Poznań : IBIS, 2011. 002-014376-00-0, 020-018852-00-0, 040-015424-00-0
55. Z muchą na luzie ćwiczymy buzie czyli Zabawy logopedyczne dla dzieci / Marta Galewska-Kustra ; narys. Joanna Kłos. Warszawa: Wydawnictwo Nasza Księgarnia, 2015. 002-016277-00-0
56. Z zabawą i bajką w świecie sześciolatka / aut. Lucyna Bzowska. – Kraków: ,,Impuls”, 2010.-237, [1] s. M 042615
57. Zabawa sztuką : socjoterapeutyczne wsparcie dzieci nadpobudliwych i nieśmiałych w przedszkolu / Mirosław Kisiel, Magdalena Zrałek-Wolny. Warszawa : Difin, 2019. M 043361
58. Zabawa w teatr : przedszkolne i szkolne inscenizacje : spektakle, kostiumy, rekwizyty / il. Elżbieta Jarząbek ; wybór utworów i oprac. inscenizacji Marek Głogowski. Poznań : Publicat, cop.2010. 002-015737-00-0, 020-019301-00-0, 040-015952-00-0
59. Zabawy dla dzieci z autyzmem / Magdalena Sabik, Anna Szczypczyk. Wyd. 2. Gdańsk : Wydawnictwo Harmonia, 2014. M 042999
60. Zabawy dla dzieci z autyzmem / Magdalena Sabik, Anna Szczypczyk. Wyd. 3. Gdańsk : Harmonia, 2016. 002-016471-00-0
61. Zabawy logopedyczne na cztery pory roku : scenariusze do zajęć grupowych dla dzieci w wieku przedszkolnym / Dorota Krupa, Jolanta Pszczółka. Wyd. 2.Kraków : "Impuls" 2010. M 042480, M 042616.
62. Zabawy matematyczne : propozycje dla dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym wieku szkolnym / Dorota Niewola. Wydanie 2. Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2017. M 043196
63. Zabawy paluszkowe / Krzysztof Sąsiadek ; il. Izabella Grzesiak. Poznań : Media Rodzina, 2011. 000-078328-00-0
64. Zabawy z matematyką w klasie 1 / Iwona Śliwerska. Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2019. M 043395
65. Zuzia w czasie pandemii / napisała Liane Schneider ; ilustrowała Janina Görrissen ; tłumaczyła Emilia Kledzik. Poznań : Media Rodzina, copyright 2020. 002-017919-00-0
66. Żłobek : opieka i wychowanie / redakcja Aneta Jegier. Wydanie pierwsze. Warszawa : Difin, copyright 2021. M 043577

Artykuły: 

1. Był sobie papier, czyli arteterapia dla przedszkolaka : zabawy plastyczne i ruchowe wspomagające rozwój małego dziecka / Anna Kalbarczyk // Wychowanie w Przedszkolu. - 2020, nr 3, s. 40-42. [Zabawa plastyczna, ruchowa, arteterapia]
2. Dyktando plastyczno-sensoryczne - czyli wsparcie najmłodszych uczniów / Anna Rybacka-Nikiel // Biblioteka w Szkole. - 2021, nr 7-8, s. 49-51. [Zabawy logopedyczne, scenariusz zajęć: kl. I-III]
3. Fryzjer, lekarz, strażak... zabawy nie tylko w kącikach zainteresowań / Dorota Dziamska // Wychowanie w Przedszkolu. - 2020, nr 1, s. 22-24.
4. Graficzne nadawanie znaczeń : zabawy z tekstem literackim w metodzie dynamicznych obrazów systemu Edukacja przez ruch / Dorota Dziamska // Wychowanie w Przedszkolu. - 2020, nr 8, s. 19-23.
5. Matematyczne zabawy logiczne dla dzieci na pierwszym etapie kształcenia / Feliksa Piechota, Emilia Szymczak // Życie Szkoły. - 2017, nr 2, s. 33-35.
6. Matematyczne zamieszanie, czyli czas na zabawy prowadzące do odkrycia nowej aranżacji sali przedszkolnej / Dorota Dziamska // Wychowanie w Przedszkolu. - 2020, nr 7, s. 62-63.
7. Metoda dynamicznych obrazów. Zabawa jako forma eksploracji lektury / Dorota Dziamska // Wychowanie w Przedszkolu. - 2020, nr 6, s. 32-36. [Praca z tekstem]
8. Mindfulness na co dzień / Iwona Karpińska // Życie Szkoły. - 2021, nr 9, s. 32-38.[Zawiera zabawy i ćwiczenia dla dzieci]
9. Nauka przez zabawę / Katarzyna Symeniuk // Życie Szkoły. - 2019, nr 2, s. 42-44.[Zabawa edukacyjna w kształceniu zintegrowanym]
10. Promowanie wśród uczniów bezpiecznej aktywności fizycznej - aktywna przerwa / Aleksandra Kubala-Kulpińska // Życie Szkoły. - 2021, nr 2-3, s. 32-37.[Zabawa ruchowa]
11. Przez zabawę do umiejętności społecznych / Izabela Szałajska-Kułakowska, Honorata Tkaczyńska // Wychowanie w Przedszkolu. - 2016, nr 5, s. 58-60.
12. Przyrodnicze zabawy u dzieci w młodszym wieku szkolnym / Alina Jakubowska // Życie Szkoły. - 2016 nr 3, s. 40-43.
13. Rozwój, zabawa i odpoczynek w poczuciu bezpieczeństwa / Krystyna Tiereszko, Katarzyna Panas // Wychowanie w Przedszkolu. - 2018, nr 4, s. 26-29.
14. Teczka pełna zabaw / Ewa Ostarek // Życie Szkoły. - 2021, nr 4, s. 10-14.[Zabawa edukacyjna]
15. Uczymy przez zabawę : miejsce zabawy w edukacji wczesnoszkolnej / Margareta Olszewska, Marzena Oterman // Życie Szkoły. - 2018, nr 11, s. 8-11.
16. Wakacyjne zabawy logopedyczne - mamo, tato pobawmy się razem / Joanna Czapla // Wychowanie w Przedszkolu. - 2017, nr 6, s. 58-64.
17. Wiek zabawy / Anna Mikler-Chwastek // Wychowanie w Przedszkolu. - 2012, nr 10, s. 51-53.
18. Wspólna zabawa to supersprawa. Gry i zabawy ruchowe z okazji Dnia Babci i Dziadka / Alina Ciekalska / Biblioteka w Szkole. - 2019, nr 12, s. 22-23.
19. Wykorzystanie zabawy w działaniach edukacyjnych i terapeutycznych / Aleksandra Kubala-Kulpińska // Życie Szkoły. - 2019, nr 7, s. 29-32. [Propozycje zabaw do wykorzystania na lekcji]
20. Zabawa w teatr jako forma rozwijania dziecięcej kreatywności / Urszula Lewartowicz //Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. - 2020, nr 1, s. 39-47.
21. Zabawy diagnozujące w przedszkolu / Dorota Dziamska, Krystyna Tiereszko // Wychowanie w Przedszkolu. - 2018, nr 2, s. 30-35.
22. Zabawy integrujące zmysły / Aneta Winczewska, Piotr Winczewski // Życie Szkoły. - 2018, nr 10, s. 34-38.
23. Zabawy logiczne - przykłady ćwiczeń dla dzieci z klas I-III / Feliksa Piechota, Emilia Szymczak // Życie Szkoły. - 2018, nr 6, s. 40-42.
24. Zabawy plastyczne i ruchowe wspomagające rozwój małego dziecka / Anna Kalbarczyk // Wychowanie w Przedszkolu. - 2019, nr 8, s. 60-63.
25. Zabawy rozwijające aktywność poznawczą dziecka / Janusz Rusaczyk // Wychowanie w Przedszkolu. - 2020, nr 4-5, s. 6-11.
26. Zabawy rozwijające zmysł dotyku / Marta Baj-Lieder // Wychowanie w Przedszkolu. - 2019, nr 8, s. 14-16.
27. Zabawy ruchowe w przedszkolu z elementami jogi / Monika Litwinow // Wychowanie w Przedszkolu. - 2019, nr 10, s. 6-11.
28. Zabawy stymulujące zmysły z wykorzystaniem produktów spożywczych / Marta Baj-Lieder // Wychowanie w Przedszkolu. - 2020, nr 6, s. 12-14. [Zabawa dydaktyczna, jedzenie, zmysły]
29. Zabawy teatralne dla przedszkolaków / Wychowanie w Przedszkolu. - 2016, nr 6,  s. 20-21.
30. Zabawy wspomagające rozwój integracji sensorycznej / Marta Baj-Lieder // Wychowanie w Przedszkolu. - 2020, nr 4-5, s. 55-57. [Zabawa sensoryczna, ruch]
31. Zabawy wspierające rozwój zmysłu równowagi / Marta Baj-Lieder // Wychowanie   w Przedszkolu. - 2020, nr 1, s. 14-16. [Zabawa dydaktyczna, zaburzenia przetwarzania sensorycznego]
32. Zabawy z cieniem / Ewa Ostarek // Życie Szkoły. - 2021, nr 6, s. 10-13.
33. Zabawy z masami sensorycznymi i plastycznymi / Ewa Ostarek // Życie Szkoły. - 2021, nr 9, s. 22-26.[Zabawy, motoryka]
34. Zabawy z piłkami jako sposób na wspomaganie rozwoju integracji sensorycznej / Marta Baj-Lieder // Wychowanie w Przedszkolu. - 2020, nr 3, s. 11-13.
35. Zadbać o emocje dziecka w zabawie : metody polegające na odgrywaniu ról / Aleksandra Kubala-Kulpińska // Życie Szkoły. - 2020, nr 5, s. 4-8. [ Techniki dramowe, schemat scenariusza happeningu]
36. Zgodna wspólna zabawa to podstawa! / Elżbieta Korczewska, Joanna Kozubek // Wychowanie w Przedszkolu. - 2017, nr 10, s. 31-36. [Scenariusze zabaw dla dzieci 3-6 letnich].

Opracowanie: Anna Stępkowska