- J -
Joanna z domu Gryzik, od 1858 r. von Schomberg – Godula, po mężu von Schaffgotsch, ale najbardziej znana jako Śląski Kopciuszek. Nadzwyczajna historia jej życia sprawia wrażenie dobrze wymyślonej i napisanej baśni, tymczasem jest ona prawdziwą postacią, która namacalnie związana jest z naszym regionem. Urodziła się 29 kwietnia 1842 r. w Porembie (aktualnie jest to jedna z dzielnic Zabrza), pochodziła z ubogiego domu. Zrządzeniem losu jako sześcioletnia dziewczynka z dnia na dzień stała się spadkobierczynią wielkiej fortuny po Karolu Goduli – górnośląskim królu cynku i węgla. Choć na początku wielki majątek sprowadził wiele niebezpieczeństw na jej życie, to jako dorosła, mądra i przedsiębiorcza kobieta, potrafiła nim rozsądnie zarządzać, pomnażając go. Dzięki testamentowi Goduli stała się jedną z najbogatszych osób w tej części Europy. W wieku 16 latu wyszła za mąż za hrabiego Hansa Ulricha von Schaffgotscha, arystokratę pochodzącego ze starego szlacheckiego rodu. Ślub odbył się 15 listopada 1858 roku w Bytomiu. Małżeństwo Joanny i Hansa Ulricha było bardzo udane i zgodne. W 1859 r. Schaffgotschowie kupili posiadłość w Kopicach i następnie zamieszkali w nim. Wspólnie prowadzili własną firmę i zarządzali nią. Ufundowali wiele szkół, kościołów i szpitali, słynęli z działalności charytatywnej. Byli rodzicami czwórki dzieci: Hansa Karola, Klary, Elżbiety i Eleonory.
Joanna zmarła 21 czerwca 1910 r. w Kopicach.
Źródło: I. Twardoch, Z dziejów rodu Schaffgotschów, Ruda Śląska 2008
Pod koniec XVII wieku miasto urządzało w ciągu roku 4 jarmarki. W 1698 r. biskup Franciszek Ludwik podpisał przywilej, który wyznaczał nowe terminy jarmarków: poniedziałki po Trzech Królach, Niedzieli Palmowej i Nawiedzeniu Najświętszej Marii Panny oraz poniedziałek przed św. Michałem. W tym ostatnim dniu odbywał się także targ koński i bydlęcy. W 1787 r. w Grodkowie istniało 14 cechów rzemieślniczych oraz 152 rzemieślników różnych zawodów. Najliczniejsza była branża odzieżowa i spożywcza. Niewielkim handlem trudniło się wówczas w mieście 10 kramarzy. Każdego tygodnia urządzano w czwartek targ w mieście. Obowiązywał ustalony w 1698 r. porządek 4 corocznych jarmarków. W 1845 roku było w mieście już 23 kramarzy i 10 handlarzy. Do 1864 roku istniały tradycyjne 4 jarmarki, które były już coraz mniej uczęszczane. Zlikwidowano dwa z nich, jednocześnie wprowadzono aż 6 targów bydlęcych w ciągu roku. Na przełomie XIX i XX wieku szczególnie popularne były grodkowskie targi zbożowe. Targi tygodniowe organizowane w każdy czwartek utrzymały się do czasów II wojny światowej. Wcześniej targi i jarmarki odbywały się na placu rynkowym. Współcześnie grodkowski targ organizowany jest co tydzień w czwartek na placu targowym przy ulicy Warszawskiej. Od kilkunastu lat w Grodkowie dużą popularnością cieszy się Jarmark Wielkanocny. W każdą Niedzielę Palmową mieszkańcy naszego miasta mogą zaopatrzyć się w tradycyjne wypieki i ozdoby świąteczne sprzedawane na grodkowskim rynku.
Źródło:
Weiser H., Gruttke is` `ne schiene Stoadt, 1997
Z przeszłości i teraźniejszości Grodkowa – materiały na sesję popularnonaukową, cz. I, Instytut Śląski w Opolu, 1968